Progress Hoewel ik denk dat het deze keer iets meer dan toeval is, verandert het managementteam van Toverland om de paar jaar wel ingrijpend, kijk de looopings-archieven er maar op na: Opvallend veel berichten over nieuwe en vertrekkende directeuren ten opzichte van andere parken. En dat is niet zo heel gek, want ook bedrijfsmatig zullen grote uitbreidingen als de Magische Vallei, Avalon & Port Laguna grote veranderingen met zich meebrengen. Ik kan me goed voorstellen dat er soms nieuwe mensen nodig zijn om het park in zo'n nieuwe fase te runnen.

Maar als je andere berichten koppelt aan dit laatste bericht lijkt het er inderdaad op dat de familie Gelissen (hopelijk in goede harmonie) heeft besloten dat de tak van Jean Sr./Jr. de toekomst van het bedrijf vormt:

  • Jean Gelissen Jr. is van een ander bedrijf van de familie Gelissen naar Toverland gehaald als algemeen directeur.
  • Jean Sr. is gelijktijdig toegetreden tot het directieteam en lijkt hier vooral een mentorrol te vervullen om zijn zoon klaar te stomen het (tover)stokje helemaal over te nemen.
  • Caroline Kortooms vertrekt nu definitief na eerder het directeurschap al te hebben neergelegd.
  • Vertrekkend operationeel directeur Teun Dielesen is getrouwd met een dochter van Kortooms.
  • In het looopingsbericht over het vertrek van Dielesen stond dat diezelfde dochter al een paar maanden eerder haar managementfunctie bij Toverland had neergelegd.
  • Jules heeft hierop gereageerd.

      Demin En dat is niet zo heel gek, want ook bedrijfsmatig zullen grote uitbreidingen als de Magische Vallei, Avalon & Port Laguna grote veranderingen met zich meebrengen. Ik kan me goed voorstellen dat er soms nieuwe mensen nodig zijn om het park in zo'n nieuwe fase te runnen.

      Dit niet alleen. Vooral jonger personeel kijkt vaak verder naar nieuwe kansen en functies na het afronden van zo'n groot project. Daarmee heb je op je CV vaak je kunnen bewezen en zo'n fase vanaf het begin weer opnieuw ingaan is vaak heel lastig als team. Ik wil niet zeggen dat dit in Toverland nu ook speelt, mede vanwege de familiebanden tussen de betrokkenen, maar ik ken genoeg topmensen die vaak na een groot project op zoek gaan naar iets nieuws (en al helemaal als de topfunctie binnen het bedrijf niet op korte termijn beschikbaar lijkt).

        De sjieke weg naar buiten gekozen, of gegund gekregen van Toverland, eerst andere functie en dan snel echt weg.

        Of ze zou dit nog een tijd doen. Als hobbyproject. Maar het is financieel in deze tijd niet meer verantwoord. Corona is er denk ik gewoon tussen gekomen.

        Dan ga ik er van uit dat ze niet meer hoeft te werken maar het nog uit passie deed. En nu gestopt is om onnodige uitgaven bij Toverland te voorkomen. Zo ga je natuurlijk in een familiebedrijf er ook mee om.

          Mark Ze gaat verder als ZZPer om bedrijven te adviseren... gewaagde stap in deze tijd!
          Wat je zegt over kostenbesparing bij Toverland is een goed punt; dat wordt voor vrijwel
          alle bedrijven, dus ook voor de parken, de focus nu. En dat is volkomen logisch gezien de economische situatie. Voor Toverland komt daar nog de complicerende factor bij dat de situatie vóór corona al niet denderend was. Er staat nog een schuld van 46,5 miljoen euro, hoewel men wel wat rentes heeft weten te verlagen. Maar de nettowinst over 2019 (het jaar waarin men had willen oogsten van de uitbreiding van 2018) was volgens Looopings slechts 137.720 euro, stukken lager dan in 2018 (729.000 euro). Aan de afspraken met de bank is niet voldaan, hoewel de bank vooralsnog een oogje dichtknijpt. Maar nu corona er nog bij komt, plus een flinke economische crisis, wordt het wel nijpend allemaal. Op nieuwe uitbreidingen hoeven we voorlopig niet te rekenen denk ik, het wordt overleven (dat geldt natuurlijk voor veel andere bedrijven en parken ook). Grote vraag is denk ik wat er van de zomer- en Halloweenavonden kan overblijven; die zijn voor mijn gevoel dé succesnummers van Toverland.

          • Jules heeft hierop gereageerd.

              Progress Maar de nettowinst over 2019 (het jaar waarin men had willen oogsten van de uitbreiding van 2018) was volgens Looopings slechts 137.720 euro, stukken lager dan in 2018 (729.000 euro).

              Heb je een linkje naar dit artikel voor ons? Ik zou graag meer onderliggende data zien voordat ik een oordeel vel over de situatie in Sevenum.

                  Progress Ik krijg op basis van deze cijfers toch de indruk dat er ook eventueel een financieel spel achter zit waarbij winst gedrukt wordt om eventueel winstbelasting te beperken en ook bepaalde financiers meer te gebruiken dan anderen.

                  Ik denk dat 't park een wonderbaarlijk goed jaar kan draaien en we dat dan toch hoogstens terug zullen zien in afgeloste schulden. Ik ben niet bekend met 't in 2019 aangekochte grondstuk waar ze aan refereren, maar dat zijn niet stappen die je zet als je geen toekomstplannen hebt die je binnen de komende jaren gaat doorzetten (of dacht door te zetten voor de Coronacrisis). Uit 't stuk blijkt namelijk dat betalingen rond grondaankopen voor dit jaar gewoon zijn aangepast, wat me doet vermoeden dat dit in 2019 eventueel ook een optie was en ze ze ondanks een tegenvallende zomer alsnog gedaan hebben.

                  Dat gezegd hebbende, ondanks dat ze volgens de directie continuïteit kunnen waarborgen is "hierdoor resulteert een materiële onzekerheid ten aanzien van de continuïteit van de organisatie als gevolg van de coronacrisis" een zorgelijke zin. Dit wil je als bedrijf niet in je jaarverslag hoeven zetten.

                      Na 25 jaar afscheid nemen van je puber, ik kan me voorstellen dat dat best een lastige beslissing is als je vanaf de tekentafel bezig bent met deze gedeelde droom. Ze heeft een stempel op het park gedrukt en het park is in die 19 jaar dat het nu bestaat gegroeid van indoor speelhal met een achtbaan naar een van de top parken in de Benelux en hebben veel concurrenten achter zich gelaten met alle uitbreidingen die hebben plaatsgevonden. Daar mag ze best trots op zijn. Ik denk dat ze met die kennis en ervaring heel inspiratievol kan zijn. Ik zou er graag eens een lezing van krijgen.

                      Jules Ik krijg op basis van deze cijfers toch de indruk dat er vooral een financieel spel achter zit waarbij winst gedrukt wordt om eventueel winstbelasting ook te beperken.

                      Dat zou natuurlijk kunnen... ik heb niet alle onderliggende cijfers. Het hele jaarverslag zou daarin meer inzicht geven denk ik. Maar het lijkt me dat áls je al zo’n financieel spel wil spelen, je toch wel zorgt dat je je afspraken met de bank kan nakomen en er niet op hoeft te hopen dat ze (zoals nu is gebeurd) een waiver verstrekken. Die ‘net debt/ebitda’ ratio is met 6,63 wel erg hoog; ik heb altijd begrepen dat boven de 5 alarmbellen afgaan omdat het dan lastig wordt om de schuld af te betalen. Maar laten we wel wezen: de bank heeft natuurlijk meer inzicht in de situatie dan ik :-)

                      Ik ben het met je eens dat die zin “hierdoor resulteert een materiële onzekerheid ten aanzien van de continuïteit van de organisatie als gevolg van de coronacrisis” behoorlijk heftig is. Er staat met zoveel woorden: “we weten niet zeker of Toverland dit overleeft”.
                      Aan de andere kant: dit geldt natuurlijk voor veel bedrijven nu, omdat niemand weet hoe lang dit gaat duren en hoe langdurig de komende economische crisis gaat zijn. Ik kan me zo voorstellen dat we een dergelijke zin vaker gaan terugzien.

                        Looopings staat natuurlijk bekend om dat ze altijd een enorm gebalanceerd verhaal vertellen en nooit dingetjes chargeren of uit zijn verband trekken.

                        Toverland heeft op meerdere punten niet kunnen voldoen aan financiële afspraken met de huisbankier. De zogeheten net debt/EBITDA-ratio, die de verhouding aangeeft tussen de inkomsten en de schuldenlast, was 6,63, terwijl die 6,25 had moeten zijn. De operationele kasstroom bedroeg 6,64 miljoen euro, maar met de bank was 7,25 miljoen euro afgesproken.

                        Maar de bank zal vast meer afspraken hebben lopen met Toverland, denk aan de aflossingen, of aan de verplichtingen nakomen met andere financieringen etc, als Toverland die wel gewoon na is gekomen dan kan het prima zo zijn dat de bank echt wel tevreden is met hun klant Toverland.

                        De zin over de corona crisis is denk ik vrij gebruikelijk voor zeer veel bedrijven op dit moment, ik denk dat niemand nog de echte impact ziet en durft uit te spreken, daarnaast zijn alle noodmaatregelen en steunpakketen van maand tot maand bijna verschillend, dus de onzekerheid voor het herstel van het land, herstel van de economie etc is allemaal natuurlijk erg onzeker.

                          Tonnie Looopings is absoluut een sensatiezoekende clickbaitsite, geen discussie daarover. Maar in dit specifieke artikel vind ik weinig sensatie terug; er worden feitelijke cijfers gepresenteerd en Toverland is zelfs om
                          een reactie gevraagd met quotes van de woordvoerster én de directeur. Het komt op mij over als een vrij evenwichtig verhaal.

                          Wat betreft die waiver kan het natuurlijk ook zijn dat de bank gedacht heeft: als we het Toverland nu lastig gaan maken zijn we onze investering sowieso kwijt. Zo kun je alles van twee kanten bekijken... we hebben niet de onderliggende cijfers en kennen de afspraken niet. Natuurlijk zal het park verder aan afspraken voldoen, anders houd je het niet lang vol als bedrijf. En er wordt winst gemaakt, al lijkt die me wel laag voor een park van deze omvang. Investeringen voor nieuwe uitbreidingen zijn hiervan niet echt mogelijk lijkt me. Ik ben dus benieuwd naar de groeistrategie waarvan in het artikel sprake is. Hoewel het gezien de huidige crisis volkomen begrijpelijk is (wellicht zelfs verstandig?) als men ervoor kiest even pas op de plaats te maken.

                          • Jules heeft hierop gereageerd.

                              Progress Wat betreft die waiver kan het natuurlijk ook zijn dat de bank gedacht heeft: als we het Toverland nu lastig gaan maken zijn we onze investering sowieso kwijt.

                              Als je als investeerder serieuze zorgen hebt over de toekomst van een klant dan wil je zoveel mogelijk centen zijn en geef je ze niet de ruimte om een kleine winst te schrijven. Ik ga er vanuit dat we van veel pretparken, maar zeker hier, de komende jaren minimale winsten gaan zien en dat we vooral afbetalingen van schulden en het hoofd boven water houden gaan zien. Als je schuldenlast aanzienlijk is, dan is dat zo snel mogelijk afbetalen natuurlijk wel zo slim. Ik zou desnoods geen cent winst in de boeken laten staan.

                              • Simon heeft hierop gereageerd.

                                  Jules Niet helemaal mee eens. Als investeerder, zeker een kapitaalkrachtige zoals een bank, moet je ook je investeringen beschermen. Zolang de lagertermijn verwachtingen positief zijn, kan je er beter voor zorgen dat een bedrijf overeind blijft, dan 'restjes' te harken.

                                  Momenteel zitten we natuurlijk in zwaar weer. Maar ik denk dat de branche wel heeft laten zien de afgelopen twee weken dat ze zeker nog levensvatbaar zijn, en gezien de drukte en uitverkochte dagen, dat mensen smachten naar hun 'product', oftewel een dagje uit. 🙂

                                      Simon Momenteel zitten we natuurlijk in zwaar weer. Maar ik denk dat de branche wel heeft laten zien de afgelopen twee weken dat ze zeker nog levensvatbaar zijn, en gezien de drukte en uitverkochte dagen, dat mensen smachten naar hun 'product', oftewel een dagje uit.

                                      Denk je niet dat dit een snelle conclusie is? Parken zijn na een verlengde sluiting net weer open wat een extra hoge vraag betekent, terwijl ze nog maar op een fractie van de maximale capaciteit opereren. Daarnaast is de economische crisis die er aankomt ook nog niet volledig toegeslagen dus de vraag is daardoor nog niet extreem verlaagd - al hoeft dat de vraag niet zozeer te verlagen wegens de keuze voor binnenlandse uitjes versus buitenlandse, maar die berekeningen laat ik over aan de experts.

                                      Misschien komt dat bovenste pessimistisch over, maar zo lang de bank gelooft in Toverland als langetermijnproject zie ik ook geen sluiting aankomen hoor. Dat er echter hele zware jaren aan gaan komen lijkt op dit punt echter wel zeer waarschijnlijk.

                                          Meint Alles is onzeker in deze tijd natuurlijk. Maar ik denk dat het veilig is om aan te nemen dat pretparken de komende tijd een 'schaars' product worden. Je ziet dagelijks de Efteling zijn maximale capaciteit halen, en ook Toverland en Walibi Holland zijn nu met Pinksteren uitverkocht. Dat in combinatie met de oproep in eigen land op vakantie te gaan, zie ik toch nog een 'klein' beetje redding van het seizoen in financieel opzicht in het vooruitzicht.

                                          Met redding bedoel ik trouwens meer 'overleving' voor de Branche. Er zullen alsnog verliezen worden gemaakt. Al weet ik dat de Efteling momenteel al richting break-even/een kleine winst per dag aan het kruipen is met de huidige bezoekersaantallen. 🙂 Niet genoeg voor de jaarcijfers als geheel, maar wel verliesbeperkend voor de rest van het boekjaar.

                                          • Meint heeft hierop gereageerd.
                                          • Meint vindt dit leuk.

                                              Simon Duidelijk, en nu al maximale capaciteit halen is inderdaad een zeer goed teken eerste teken. Hopen dat het zich doorzet en dat het over een aantal maanden nog steeds zo goed gaat! Want zoals je zegt, het zou mooi zijn als de parken dit allemaal kunnen overleven door in ieder geval het verlies zoveel mogelijk te beperken.

                                                Dat de coronacrisis de toekomstplannen voor alle parken overhoop heeft gegooid is duidelijk. Een overmachtssituatie die niemand kon voorzien. Hooguit zal het ene park financieel beter toegerust zijn om de klap op te vangen dan het andere.
                                                Wat ik me vooral afvraag is: hoe zag de groeistrategie van Toverland er pre-corona uit? Alle hier genoemde cijfers zijn van vóór corona. Een winst van 729.000 in 2018 en van 137.000 in 2019 zet weinig zoden aan de dijk om een schuld van 46 miljoen mee af te lossen. Maar voor het plaatsen van nieuwe attracties is het ook niet genoeg, zeker niet als Toverland wil vasthouden aan de standaard die ze sinds de Magische Vallei voor zichzelf gezet hebben (wat alleen maar te prijzen is natuurlijk).
                                                In de Looopings podcast gaf Jean Gelissen jr. aan dat hij verwacht dat Toverland nog wel een aantal jaar kan teren op Port Laguna en Avalon. Ik denk dat dat klopt. Maar dan nog zou de winstmarge de komende jaren toch flink moeten stijgen t.o.v. 2018 en 2019 om de spaarpot weer te vullen. Of zou men van plan zijn geweest om voor de nieuwe uitbreidingen nog meer te lenen? Of geld bijstorten vanuit de familie? Die hele groeistrategie zie ik niet voor me op basis van deze cijfers.

                                                (Nogmaals: ik schrijf ‘zou’ omdat alles nu natuurlijk anders is en men de strategie waarschijnlijk zal moeten herzien).

                                                  Progress Uiteindelijk zou een investeerder het park voor een deel over kunnen nemen. Waar gelissen de meerderheid van houd. Ze moeten iets, en samen werken met investeerders lijkt me nu de meest logische weg.

                                                  Ik geloof dat duinrell er nu wel het beste voor staat. zij hebben banden met het koningshuis, die het park echt niet laten vallen. En ze hebben volgens mij altijd goed gespaard, en niet al het geld in het park zitten. Ze zijn van adel hé.

                                                      Progress Een winst van 729.000 in 2018 en van 137.000 in 2019 zet weinig zoden aan de dijk om een schuld van 46 miljoen mee af te lossen.

                                                      De aflossing van de schuld zit neem ik aan toch verwerkt in de getallen voor de winst? Die winst is niet bedoeld om de schuld af te lossen toch? Of heb ik gewoon nooit goed opgelet met boekhouden?