Caroline Kortooms neemt afscheid van Attractiepark Toverland

Michael

Na 25 jaar afscheid nemen van je puber, ik kan me voorstellen dat dat best een lastige beslissing is als je vanaf de tekentafel bezig bent met deze gedeelde droom. Ze heeft een stempel op het park gedrukt en het park is in die 19 jaar dat het nu bestaat gegroeid van indoor speelhal met een achtbaan naar een van de top parken in de Benelux en hebben veel concurrenten achter zich gelaten met alle uitbreidingen die hebben plaatsgevonden. Daar mag ze best trots op zijn. Ik denk dat ze met die kennis en ervaring heel inspiratievol kan zijn. Ik zou er graag eens een lezing van krijgen.

Progress

Jules Ik krijg op basis van deze cijfers toch de indruk dat er vooral een financieel spel achter zit waarbij winst gedrukt wordt om eventueel winstbelasting ook te beperken.

Dat zou natuurlijk kunnen... ik heb niet alle onderliggende cijfers. Het hele jaarverslag zou daarin meer inzicht geven denk ik. Maar het lijkt me dat áls je al zo’n financieel spel wil spelen, je toch wel zorgt dat je je afspraken met de bank kan nakomen en er niet op hoeft te hopen dat ze (zoals nu is gebeurd) een waiver verstrekken. Die ‘net debt/ebitda’ ratio is met 6,63 wel erg hoog; ik heb altijd begrepen dat boven de 5 alarmbellen afgaan omdat het dan lastig wordt om de schuld af te betalen. Maar laten we wel wezen: de bank heeft natuurlijk meer inzicht in de situatie dan ik :-)

Ik ben het met je eens dat die zin “hierdoor resulteert een materiële onzekerheid ten aanzien van de continuïteit van de organisatie als gevolg van de coronacrisis” behoorlijk heftig is. Er staat met zoveel woorden: “we weten niet zeker of Toverland dit overleeft”.
Aan de andere kant: dit geldt natuurlijk voor veel bedrijven nu, omdat niemand weet hoe lang dit gaat duren en hoe langdurig de komende economische crisis gaat zijn. Ik kan me zo voorstellen dat we een dergelijke zin vaker gaan terugzien.

Tonnie

Looopings staat natuurlijk bekend om dat ze altijd een enorm gebalanceerd verhaal vertellen en nooit dingetjes chargeren of uit zijn verband trekken.

Toverland heeft op meerdere punten niet kunnen voldoen aan financiële afspraken met de huisbankier. De zogeheten net debt/EBITDA-ratio, die de verhouding aangeeft tussen de inkomsten en de schuldenlast, was 6,63, terwijl die 6,25 had moeten zijn. De operationele kasstroom bedroeg 6,64 miljoen euro, maar met de bank was 7,25 miljoen euro afgesproken.

Maar de bank zal vast meer afspraken hebben lopen met Toverland, denk aan de aflossingen, of aan de verplichtingen nakomen met andere financieringen etc, als Toverland die wel gewoon na is gekomen dan kan het prima zo zijn dat de bank echt wel tevreden is met hun klant Toverland.

De zin over de corona crisis is denk ik vrij gebruikelijk voor zeer veel bedrijven op dit moment, ik denk dat niemand nog de echte impact ziet en durft uit te spreken, daarnaast zijn alle noodmaatregelen en steunpakketen van maand tot maand bijna verschillend, dus de onzekerheid voor het herstel van het land, herstel van de economie etc is allemaal natuurlijk erg onzeker.

Progress

Tonnie Looopings is absoluut een sensatiezoekende clickbaitsite, geen discussie daarover. Maar in dit specifieke artikel vind ik weinig sensatie terug; er worden feitelijke cijfers gepresenteerd en Toverland is zelfs om
een reactie gevraagd met quotes van de woordvoerster én de directeur. Het komt op mij over als een vrij evenwichtig verhaal.

Wat betreft die waiver kan het natuurlijk ook zijn dat de bank gedacht heeft: als we het Toverland nu lastig gaan maken zijn we onze investering sowieso kwijt. Zo kun je alles van twee kanten bekijken... we hebben niet de onderliggende cijfers en kennen de afspraken niet. Natuurlijk zal het park verder aan afspraken voldoen, anders houd je het niet lang vol als bedrijf. En er wordt winst gemaakt, al lijkt die me wel laag voor een park van deze omvang. Investeringen voor nieuwe uitbreidingen zijn hiervan niet echt mogelijk lijkt me. Ik ben dus benieuwd naar de groeistrategie waarvan in het artikel sprake is. Hoewel het gezien de huidige crisis volkomen begrijpelijk is (wellicht zelfs verstandig?) als men ervoor kiest even pas op de plaats te maken.

Jules

Progress Wat betreft die waiver kan het natuurlijk ook zijn dat de bank gedacht heeft: als we het Toverland nu lastig gaan maken zijn we onze investering sowieso kwijt.

Als je als investeerder serieuze zorgen hebt over de toekomst van een klant dan wil je zoveel mogelijk centen zijn en geef je ze niet de ruimte om een kleine winst te schrijven. Ik ga er vanuit dat we van veel pretparken, maar zeker hier, de komende jaren minimale winsten gaan zien en dat we vooral afbetalingen van schulden en het hoofd boven water houden gaan zien. Als je schuldenlast aanzienlijk is, dan is dat zo snel mogelijk afbetalen natuurlijk wel zo slim. Ik zou desnoods geen cent winst in de boeken laten staan.

Simon

Jules Niet helemaal mee eens. Als investeerder, zeker een kapitaalkrachtige zoals een bank, moet je ook je investeringen beschermen. Zolang de lagertermijn verwachtingen positief zijn, kan je er beter voor zorgen dat een bedrijf overeind blijft, dan 'restjes' te harken.

Momenteel zitten we natuurlijk in zwaar weer. Maar ik denk dat de branche wel heeft laten zien de afgelopen twee weken dat ze zeker nog levensvatbaar zijn, en gezien de drukte en uitverkochte dagen, dat mensen smachten naar hun 'product', oftewel een dagje uit. 🙂

Meint

Simon Momenteel zitten we natuurlijk in zwaar weer. Maar ik denk dat de branche wel heeft laten zien de afgelopen twee weken dat ze zeker nog levensvatbaar zijn, en gezien de drukte en uitverkochte dagen, dat mensen smachten naar hun 'product', oftewel een dagje uit.

Denk je niet dat dit een snelle conclusie is? Parken zijn na een verlengde sluiting net weer open wat een extra hoge vraag betekent, terwijl ze nog maar op een fractie van de maximale capaciteit opereren. Daarnaast is de economische crisis die er aankomt ook nog niet volledig toegeslagen dus de vraag is daardoor nog niet extreem verlaagd - al hoeft dat de vraag niet zozeer te verlagen wegens de keuze voor binnenlandse uitjes versus buitenlandse, maar die berekeningen laat ik over aan de experts.

Misschien komt dat bovenste pessimistisch over, maar zo lang de bank gelooft in Toverland als langetermijnproject zie ik ook geen sluiting aankomen hoor. Dat er echter hele zware jaren aan gaan komen lijkt op dit punt echter wel zeer waarschijnlijk.

Jules

Simon Niet helemaal mee eens. Als investeerder, zeker een kapitaalkrachtige zoals een bank, moet je ook je investeringen beschermen. Zolang de lagertermijn verwachtingen positief zijn, kan je er beter voor zorgen dat een bedrijf overeind blijft, dan 'restjes' te harken.

Absoluut, maar het ligt dan wel aan de mate van de zorgen die je hebt. Als 't echt hopeloos is ga je achter iedere mogelijke cent aan, als je denk dat 't goed komt met wat steun kies je voor wat we hier lezen. Juist daarom ben ik ook gewoon optimistisch dat ze echt wel weten wat ze doen.

Progress Goed punt, zou kunnen! Per saldo is er drie ton afgelost (van 46,8 naar 46,5 miljoen), dus heel hard gaat het in ieder geval nog niet. Voor een afbetaling van 3,6 miljoen aan de gemeente is minimaal een jaar uitstel verleend, dus dat scheelt alweer.

Wat Michael zegt is volgens mij wel de situatie. Je aflossingen zitten normaal gesproken verwerkt in je winst en verlies. Dat was mijn punt eerder ook over opties om eventuele winstbelasting te drukken door je winst te minimaliseren door je schulden maximaal af te lossen. De per saldo aflossing is inderdaad klein, maar er staat dat in 2019 er nog wel een betaling voor aankoop van grond is gedaan (en die is voor 2020 dus uitgesteld). Ik weet niet of die betaling hetzelfde soort bedrag is als wat we voor 2020 horen, maar mocht dat wel zo zijn dan is de winstmarge voor aflossing van schulden behoorlijk sterk. Zolang de waarde van je bedrijf ook stijgt - en de waarde van de grond die je bezit, etc. - kun je wel een tijdje wat schuld rondsjouwen, als je maar aan de renteverwachting van je geldschieter voldoet.

Simon

Meint Alles is onzeker in deze tijd natuurlijk. Maar ik denk dat het veilig is om aan te nemen dat pretparken de komende tijd een 'schaars' product worden. Je ziet dagelijks de Efteling zijn maximale capaciteit halen, en ook Toverland en Walibi Holland zijn nu met Pinksteren uitverkocht. Dat in combinatie met de oproep in eigen land op vakantie te gaan, zie ik toch nog een 'klein' beetje redding van het seizoen in financieel opzicht in het vooruitzicht.

Met redding bedoel ik trouwens meer 'overleving' voor de Branche. Er zullen alsnog verliezen worden gemaakt. Al weet ik dat de Efteling momenteel al richting break-even/een kleine winst per dag aan het kruipen is met de huidige bezoekersaantallen. 🙂 Niet genoeg voor de jaarcijfers als geheel, maar wel verliesbeperkend voor de rest van het boekjaar.

Meint

Simon Duidelijk, en nu al maximale capaciteit halen is inderdaad een zeer goed teken eerste teken. Hopen dat het zich doorzet en dat het over een aantal maanden nog steeds zo goed gaat! Want zoals je zegt, het zou mooi zijn als de parken dit allemaal kunnen overleven door in ieder geval het verlies zoveel mogelijk te beperken.

Progress

Dat de coronacrisis de toekomstplannen voor alle parken overhoop heeft gegooid is duidelijk. Een overmachtssituatie die niemand kon voorzien. Hooguit zal het ene park financieel beter toegerust zijn om de klap op te vangen dan het andere.
Wat ik me vooral afvraag is: hoe zag de groeistrategie van Toverland er pre-corona uit? Alle hier genoemde cijfers zijn van vóór corona. Een winst van 729.000 in 2018 en van 137.000 in 2019 zet weinig zoden aan de dijk om een schuld van 46 miljoen mee af te lossen. Maar voor het plaatsen van nieuwe attracties is het ook niet genoeg, zeker niet als Toverland wil vasthouden aan de standaard die ze sinds de Magische Vallei voor zichzelf gezet hebben (wat alleen maar te prijzen is natuurlijk).
In de Looopings podcast gaf Jean Gelissen jr. aan dat hij verwacht dat Toverland nog wel een aantal jaar kan teren op Port Laguna en Avalon. Ik denk dat dat klopt. Maar dan nog zou de winstmarge de komende jaren toch flink moeten stijgen t.o.v. 2018 en 2019 om de spaarpot weer te vullen. Of zou men van plan zijn geweest om voor de nieuwe uitbreidingen nog meer te lenen? Of geld bijstorten vanuit de familie? Die hele groeistrategie zie ik niet voor me op basis van deze cijfers.

(Nogmaals: ik schrijf ‘zou’ omdat alles nu natuurlijk anders is en men de strategie waarschijnlijk zal moeten herzien).

Frode

Progress Uiteindelijk zou een investeerder het park voor een deel over kunnen nemen. Waar gelissen de meerderheid van houd. Ze moeten iets, en samen werken met investeerders lijkt me nu de meest logische weg.

Ik geloof dat duinrell er nu wel het beste voor staat. zij hebben banden met het koningshuis, die het park echt niet laten vallen. En ze hebben volgens mij altijd goed gespaard, en niet al het geld in het park zitten. Ze zijn van adel hé.

Michael

Progress Een winst van 729.000 in 2018 en van 137.000 in 2019 zet weinig zoden aan de dijk om een schuld van 46 miljoen mee af te lossen.

De aflossing van de schuld zit neem ik aan toch verwerkt in de getallen voor de winst? Die winst is niet bedoeld om de schuld af te lossen toch? Of heb ik gewoon nooit goed opgelet met boekhouden?

Hjalmar

Frode Ik weet niet precies waar je nu op doelt, buiten dat Duinrell eigenaar is van 10 hectare gekregen bij zijn huwelijk. Verder is de familie compleet eigenaar van het park en heeft, zover ik weet, het koninklijk huis hier bijzonder weinig mee te maken.

Progress

Michael De aflossing van de schuld zit neem ik aan toch verwerkt in de getallen voor de winst? Die winst is niet bedoeld om de schuld af te lossen toch? Of heb ik gewoon nooit goed opgelet met boekhouden?

Goed punt, zou kunnen! Per saldo is er drie ton afgelost (van 46,8 naar 46,5 miljoen), dus heel hard gaat het in ieder geval nog niet. Voor een afbetaling van 3,6 miljoen aan de gemeente is minimaal een jaar uitstel verleend, dus dat scheelt alweer.

Blijft mijn vraag staan: hoe dacht men nieuwe uitbreidingen te financieren? Pre-corona hadden de meeste parken in de omgeving ambitieuze uitbreidingsplannen. Toverland had nog wel een tijdje op Avalon en Port Laguna kunnen teren, maar op een gegeven moment had er toch iets nieuws moeten komen. Dat is lastig met een lege spaarpot.

PeC

Michael De aflossing van de schuld zit neem ik aan toch verwerkt in de getallen voor de winst? Die winst is niet bedoeld om de schuld af te lossen toch? Of heb ik gewoon nooit goed opgelet met boekhouden?

Je had toch wat beter op moeten letten 😋. De aflossing van een schuld zit niet verwerkt in de winst daarom is schuld ook geen onderdeel van de winst- en verliesrekening zoals Jules aangaf. Op de winst- en verliesrekening staan je omzet en kosten. Schuld op zichzelf is geen omzet maar ook geen kostenpost. Schuld is dan ook een post op de balans (vreemd vermogen). De rentelast over deze schuld staat wel op de winst- en verliesrekening. Rente is namelijk kosten. De winst van de onderneming kan vervolgens bijvoorbeeld blijven hangen in de onderneming (ten gunste van het eigen vermogen), kan worden aangewend om de schuldenlast te verlagen (in dat geval daalt het vreemde vermogen op de balans) of kan bijvoorbeeld als rendement aan de onderneming worden ontrokken (bijv. aandeelhouder keert aan zichzelf winst uit).

Frode

Hjalmar Hebben ze geen bloedlijn naar het koningshuis? Ik heb wel gehoord dat het park en zwembad exclusieve voor het koningshuis gereserveerd werd. Ik denk dat dat nog steeds gebeurd, maar dat weet ik niet. Verder weet ik er niks van. Ik ben er eigenlijk wel nieuwsgierig na hoe dat zit. In ieder geval heeft koning willem alexander mooie jeugd herinneringen aan dat park, en dat zou kunnen helpen.

Michael

Hjalmar de vrouw van de eigenaar, de gravin, is de grootmeesteres van Koningin Máxima. Daarvoor was ze hofdame bij Koningin Beatrix. Er ligt wel een Koninklijke connectie, maar dat lijkt me niet gerelateerd aan het pretpark.

Zingo

Ik heb de jaarrekening er even bijgepakt van de KVK. Daarop zie ik op het eerste oog het volgende terug:

Personeelskosten stegen met €677.798,-
Afschrijvingen stegen met €913.610,-
Overige bedrijfslasten met €459.009,-

Kortom, de kosten zijn sowieso redelijk flink gestegen als ik alleen al kijk naar de winst- en verliesrekening. Ik zal de komende week nog eens even goed erdoorheen kammen om te kijken hoe het met de schulden zit. Zover ik zien kan is de situatie dat de totale schuld niet heel flink gedaald is maar een keer is omgezet van een langlopende naar een kortlopende schuld (ongeveer €2 miljoen)

Michael

Progress Blijft mijn vraag staan: hoe dacht men nieuwe uitbreidingen te financieren? Pre-corona hadden de meeste parken in de omgeving ambitieuze uitbreidingsplannen. Toverland had nog wel een tijdje op Avalon en Port Laguna kunnen teren, maar op een gegeven moment had er toch iets nieuws moeten komen. Dat is lastig met een lege spaarpot.

Wellicht dat men ergens een deel van de winst laat wegvloeien in aparte “pot” voor toekomstige investeringen. Ik kan mij voorstellen dat een organisatie elk jaar (bijvoorbeeld) een miljoen euro investeringsgeld op de balans zet en laat afvloeien en dat op een later moment dan investeert. Maar dat zal dan wel uit het jaarverslag blijken denk ik. Dus die beperkte winst hoeft niet perse negatief te zijn voor toekomstige investeringen.

PeC

Michael Wellicht dat men ergens een deel van de winst laat wegvloeien in aparte “pot” voor toekomstige investeringen. Ik kan mij voorstellen dat een organisatie elk jaar (bijvoorbeeld) een miljoen euro investeringsgeld op de balans zet en laat afvloeien en dat op een later moment dan investeert. Maar dat zal dan wel uit het jaarverslag blijken denk ik. Dus die beperkte winst hoeft niet perse negatief te zijn voor toekomstige investeringen.

De reservering op de balans staat los van de winst die is gemaakt. Je maakt eerst winst (winst- en verliesrekening) en daarna bepaal je wat je met die winst gaat doen. Reserveren is daar inderdaad een optie voor. Maar dat doe je dus pas nadat je winst hebt gemaakt.

Ik verwacht niet dat Toverland daarvoor veel geld reserveert. Geld lenen kost geld, maar in deze tijd (negatieve rente, rente lager dan kost/inflatie) kost geld sparen ook geld. Ik kan de keuze voorstellen om opbrengsten in deze tijd sneller terug te laten vloeien in de onderneming (versnelde afschrijvingen, korte termijn investeringen) of de schuldenlast te verlagen. Grote investeringen worden nu vaak opgehaald bij (private) investeerders (o.a. Toverland finance).

Winst op papier zegt inderdaad weinig. Stel Toverland maakt 1 miljoen winst maar heeft de laatste investering nog voor 25 miljoen in de boeken staan. Dan zou je er voor kunnen kiezen om de afschrijving op deze investering te verhogen. Je winst op papier ‘verdampt’ (fiscaal aantrekkelijk) maar feitelijk wordt je daar als onderneming niet slechter van. Waar het bij Toverland mogelijk begint te knellen is de behoorlijke rentedragende schuldenlast. Zo hebben ze vanuit Toverland finance mooie rendementen beloofd (en gegarandeerd). Ze hebben onlangs een herfinanciering gedaan om tegen een lagere rentelast de bestaande schulden te herfinancieren. Dat kun je natuurlijk niet blijven doen. Op het moment dat de schuldenlast niet meer in verhouding staat t.o.v. de omzet gaan de ratio’s waarop financieringen zijn gebaseerd vervelend worden. Hoe hoger het risico, hoe hoger de rentelast of minder financiering. Rentelast stijgt, winst neemt af (of wordt negatief), vang je op door in te teren op eigen vermogen, horrorscenario: eigen vermogen wordt negatief en je bent technisch failliet. Zover is daar nog lang niet en gaat met de gezonde moedermaatschappij bij normale omstandigheden ook echt niet gebeuren.

broodje123

Zag er uit als iemand met passie, alleen hoop wel dat het park nu toch iets professioneler gaat gerund worden. Want, Toverland was meer bezig met wat de familie leuk vond, dan het publiek. Want een park met jonge kinderen als doelgroep die een B & M neerzet is toch wel apart.

Frode

broodje123 te veel schulden maken is sowieso niet slim. Het is hun hobby, en ik geloof niet dat zij dat in haar eentje beslist heeft. Als ze dan toch schulden maken, hebben ze nu de doelgroep verbreed. Welke achtbaan is dan wel slim? Geld kunnen ze ook in hun eigen zak steken. Het is toch mooi dat parken dit voor ons willen doen, en dat wij er van genieten?

« Vorige pagina Volgende pagina »