Ik lees hier meestal alleen mee en reageer eigenlijk nooit, maar ik wil me nu toch eens uitspreken. De politiek in Nederland voelt voor mij steeds meer alsof alles vastzit. Er zijn zo veel partijen dat samenwerken bijna niet meer lukt. Iedereen is vooral bezig met zijn eigen punt maken in plaats van met oplossingen zoeken. Misschien zou een kiesdrempel daar iets aan kunnen veranderen, zodat het makkelijker wordt om stabiele coalities te vormen. Maar daar zitten natuurlijk ook nadelen aan: kleinere partijen verdwijnen dan sneller, en dat gaat weer ten koste van de diversiteit in meningen. Het blijft lastig om een middenweg te vinden tussen vertegenwoordiging en bestuurbaarheid.
Wat me vooral opvalt, is hoe fel het debat tegenwoordig is. Zodra je iets zegt dat niet in iemand z’n straatje past, krijg je meteen een label opgeplakt. Dat zie je vooral bij het onderwerp migratie. Ik geloof niet dat migratie de hoofdreden is van de woningnood, zoals rechtse partijen ons willen doen laten denken. Dat ligt vooral aan jarenlang slecht beleid en te weinig bouwen. Maar het speelt natuurlijk wel mee. Meer mensen betekent ook meer druk op woningen en voorzieningen, en soms botsen onze normen en waarden met die van mensen die hiernaartoe komen. Op dat vlak ben ik zelf wat conservatiever. Wie hier komt wonen, zou zich echt moeten aanpassen aan onze samenleving. Vrijheid van meningsuiting, gelijkheid tussen man en vrouw en respect voor anderen horen bij de basis van Nederland en dat mag je best beschermen, juist omdat dat waarden zijn waar we trots op mogen zijn.
Tegelijk vind ik dat rechts migratie te vaak als stok gebruikt om mee te slaan. Het wordt een makkelijke schuldige voor alles wat misgaat, terwijl de echte oorzaken meestal veel breder liggen. Kijk maar naar de afgelopen 25 jaar: we hebben vrijwel alleen maar rechtse kabinetten gehad. Dus als er dingen fout zijn gegaan, ligt dat echt niet alleen aan migratie, maar ook aan keuzes die jarenlang door diezelfde kabinetten zijn gemaakt. Ik mis gewoon een partij die een beetje links-conservatief is. Sociaal en eerlijk in kansen en zorg, maar ook nuchter en duidelijk over normen, waarden en grenzen. Eigenlijk iets in de richting van wat ze in Denemarken doen: economisch wat rechtser, sociaal wat linkser. Nederland zou daar volgens mij beter van worden.
Wat me misschien nog wel het meest stoort, is dat partijen elkaar al van tevoren afschrijven. Dat is precies waarom we geen stap vooruitkomen. Je kunt pas iets bereiken als je bereid bent om met elkaar aan tafel te zitten, ook als je het niet eens bent. En juist daarom is samenwerken tussen links en rechts nu belangrijker dan ooit. Zonder die samenwerking blijven we hangen in tegenstellingen, terwijl de meeste mensen volgens mij gewoon ergens in het midden zitten.
Ook in de samenleving merk je die verdeeldheid. Overal zijn demonstraties en protesten: boeren, klimaatactivisten, studenten, woningzoekenden, zorgpersoneel... Ik snap dat mensen hun stem willen laten horen, maar het voelt alsof niemand nog echt luistert. Iedereen roept vooral zijn eigen punt, maar kijkt niet meer naar het geheel. Dat constante roepen lost niks op. We zouden weer met elkaar in gesprek moeten gaan in plaats van tegenover elkaar te staan.
En dat is precies waar het misgaat: de polarisatie. We zijn zo druk met elkaar ongelijk geven dat er nauwelijks nog naar elkaar wordt geluisterd. Er moeten weer bruggen gebouwd worden tussen links en rechts, anders blijft het land in deze verdeeldheid hangen. Ik merk dat ik daardoor ook steeds minder weet waar ik sta. Er is nu gewoon geen partij waar ik me echt in herken. Misschien is dat juist het probleem: het midden is leeggelopen, terwijl daar voor mijn gevoel de meeste mensen nog altijd staan.