Deel 2: Antarctica
Een laatste blik op Ushuaia. Vanaf de dek van het schip.
Dit schip. De Seabourn Pursuit.
Hoe kies je het juiste schip uit om naar Antarctica te varen? Er zijn redelijk wat rederijen die trips aanbieden en de eerste vraag die je jezelf kunt stellen is, wil je in Antarctica zelf ook aan land gaan. Internationale regels stellen dat enkel schepen met minder dan 500 passagiers, de zogenaamde expeditiecruises, landingen mogen maken. Dat wil ik graag. Welk deel van Antarctica wil je hoe lang zien? Het Antarctisch Schiereiland, de uitstekende punt van het continent, is gezien zijn geografische ligging de meest interessante spot waar het meeste toerisme zich concentreert. Er zijn cruises die het combineren met omliggende eilanden zoals bijvoorbeeld South Georgia, maar daarbij moet je in acht nemen dat het aantal dagen op zee procentueel gezien flink toeneemt. En last but not least is budget een ding. Reizend in je eentje kun je bij sommige rederijen ervoor kiezen om een hut te delen met één tot drie andere mensen. Maar uiteindelijk besluit ik na wikken en wegen dat ik bij een trip als deze me toch niet 24/7 wil hoeven te schikken naar andere mensen, dus kies ik voor een hut voor mezelf. Als ik dan vervolgens op een verloren moment op YouTube in aanraking kom met een reisverslag van iemand die met de Amerikaanse rederij Seabourn naar Antarctica is getrokken en in die video weggeblazen word door de luxueuze uitstraling van het schip, is mijn keuze gemaakt. Dit wordt ‘m.
De Seabourn Pursuit is een luxueus expeditieschip, gebouwd voor toerisme, hagelnieuw (uit 2023) en biedt onderdak aan ongeveer 250 passagiers en 250 crewleden. Alles, met uitzondering van twee optionele activiteiten, is inclusief. Het eten, de drank, de lezingen aan boord, de expedities op water en aan land met een professioneel team expeditieleiders, zelfs de verplichte kledij wordt door hen aangeboden. Tijdens de expeditie is het schip je thuis. Overnachten doe je in je hut. Op Antarctica zijn geen hotels, joh er zijn niet eens havens - om aan land te gaan gaat het schip enkele honderden meters uit de kust voor anker en brengen kleinere Zodiac boten ons naar de oevers waar enkel ongerepte natuur domineert. Hoewel het aantal dagen van de expeditie vast staat, is de exacte route constant aan verandering onderhevig. Weer (vooral de wind), ijsvelden en wildlife vereisen constante flexibiliteit in de planning. Zelf noemen ze het daarom ook wel een flexpedition. Er is een plan A, maar ook een plan B, plan C, plan D. Alles om ervoor te zorgen dat er iedere dag in de regionen wel iets gaafs gedaan kan worden.
Negen dagen zullen we op pad gaan met dit schip. Wat sowieso een vast onderdeel vormt van de tocht, is de heen- en terugreis. Die voert over de Drake Passage - de straat water tussen Zuid Amerika en het Antarctisch Schiereiland, die de Grote Oceaan met de Atlantische Oceaan verbindt. De overtocht duurt bij goed weer ongeveer 36 uur, maar de passage is berucht en wordt gezien als een van de ruigste stukken zee ter wereld. Spoiler alert alvast: we hebben geluk gehad, onze overtocht was relatief rustig met golven van ‘slechts’ drie tot vier meter hoog. Maar met de kennis ervan op voorhand in pacht worden er dus sowieso twee dagen voor de heen- en twee dagen voor de terugreis uitgetrokken. Dat resulteert dan weer in minimaal vijf dagen voor Antarctica zelf.
Vanaf de eerste seconde aan boord voelt het schip als een warm bad. Het is kleinschalig, gezellig, professioneel, luxueus. Het overtreft alle verwachtingen, die al hoog lagen. Ik kan haast niet geloven dat ik negen dagen mag toeven in deze weelde en dat we naar zo’n waanzinnig spannende plek op aarde gaan!
Er is zelfs gedurende de hele trip internet aan boord, via het Starlink netwerk van Elon Musk. Maar ik moet toegeven dat ik hiermee in conflict kwam met mezelf. Een jaar lang heb ik met de gedachte geleefd dat er géen internet aan boord zou zijn en dat ik in de unieke positie zou komen dat ik, met goede reden, voor het eerst in jaren weer eens meer dan een week offline zou kunnen zijn. Iedereen van het thuisfront was hiervan op de hoogte gesteld, dus ik ben er niet in getrapt en heb mijn apparaten ook constant offline gehouden aan boord. Iets wat ik iedereen warm kan aanbevelen om eens een keer te doen. Het maakte deze reis in ieder geval nog meer bijzonder, een uitstapje met een kleine groep mensen ver weg van de grote wereld, alsof we die negen dagen in een eigen vacuüm hebben geleefd, als een droom.
Het schip heeft over de dekken verdeeld diverse restaurants, barretjes en lounges. Je komt hier niks te kort!
De bow lounge met interactieve kaarten en meer van zulk moois.
En de eigen hut! Ik heb hotelkamers gehad die minder luxueus waren. Elke hut op dit schip heeft een eigen balkon, groot bed, zithoek, badkamer met ligbad en zo verder.
Een van de restaurants. Titanic vibes anyone? Hier heb ik iedere avond gedineerd. Een ander belangrijk aspect om al op voorhand te benoemen is namelijk het sociale karakter van de hele expeditie. Gelijk een Jack Dawson kreeg ik iedere dag per post in mijn hut een uitnodiging om, als solo traveler, deel te nemen aan het gezelschap aan tafel van een van de crewleden. Op deze manier zit je iedere avond te tafelen met andere interessante crewleden en gasten (niet enkel solo travelers, ook mensen die samen reizen) en voelt bijna iedereen aan het eind van de reis als een bekend gezicht.
Iedere avond dus ruim twee uur genieten aan tafel van fantastisch eten, interessante gesprekken en wijn die constant bijgevuld wordt. En dan moet Antarctica zichzelf nog aandienen…
Dus daar gaan we. Aan boord is een zaal waar we dagelijks gebriefd worden voor de plannen van de komende dag, waar door de expeditieleiders, die allen professionals zijn in hun eigen vak, lezingen gehouden worden en waar we, zoals hier te zien is, ook voorbereid worden op de regels van het continent zelf.
Antarctica is van niemand. Op basis van oude landkaart claims en ontdekkingsreizen aan het eind van de 19e eeuw is Antarctica wel een taartdiagram geworden waarbij verschillende landen zeggen eigenaar te zijn van een bepaald gebied. Maar in de tijd van de Koude Oorlog leek het sommige naties een wijs idee om een nieuw collectief te vormen met als doel Antarctica een beschermd natuurgebied te laten blijven dat van niemand is - het Antarctisch Verdrag, waar uiteindelijk een stuk of 44 landen zich bij aan hebben gesloten. Belangrijke regels uit dit verdrag omvatten het verbod op delven naar grondstoffen, het uitvoeren van militaire operaties, het opnieuw claimen van land en het bebouwen van het continent anders dan voor wetenschappelijke doeleinden.
Ook op toerisme wordt streng toegezien: de organisatie IAATO maakt zich hier sterk voor. Zoals eerder gezegd mogen enkel schepen met minder dan 500 passagiers landingen maken. Per landing mogen niet meer dan 100 mensen tegelijkertijd aan land. Wildlife dient met rust gelaten te worden. Er mogen geen uitheemse producten mee aan land genomen worden die de biodiversiteit zouden kunnen beïnvloeden. De expeditieleiders bepalen waar we wel en niet mogen gaan en staan - niet alleen voor de veiligheid van het continent, maar ook voor onze eigen veiligheid (Antarctica blijft immers ruige en onvoorspelbare natuur). Aan land mag je alleen staan en wandelen - niet zitten, geen sneeuwengels maken, geen sneeuwpoppen bouwen en geen stenen, planten, schelpen of andersoortig spul meenemen als souvenir.
Maar bovenal wil men dat je geniet van de pracht. Aan het eind van de reis moet iedereen zich als een ambassadeur van het continent voelen en het verhaal voort willen vertellen dat het super bijzonder is dat er hier op de wereld nog een plek bestaat die haast niet aangeraakt lijkt te zijn door de mensheid. Onze invloed als toerist is hier minimaal. Aan het eind van de dag blijft niks meer achter van onze aanwezigheid en binnen enkele uren zijn de schone voetstappen die we achtergelaten hebben, weer verdwenen door de vers gevallen sneeuw.
Op de eerste zeedag blijkt al dat het team geen mogelijkheid onbenut laat om ons bezig te houden. We krijgen dagelijks een fraai overzicht met de activiteiten en plannen en als je dacht dat je hier kwam om uit te rusten, dan heb je de verkeerde cruise gekozen.
Op het bovendek. Hier liggen de Zodiac boten netjes klaar om ons van schip naar land te brengen. Dit zijn dus gemotoriseerde opblaasbare rubberboten en bieden enorm veel flexibiliteit. Een enkele Zodiac is ook uitgerust met scanapparatuur, zodat tijdens onze expedities aan land die unit de zeebodem kan scannen om voor het grotere goed het continent beter in kaart te brengen.
Seabourn faciliteert in de verplichte gear. In onze hut ligt al een uniforme warme parka en muts klaar, tijdens iedere expeditie moeten we het zwemvest dragen voor noodgevallen en beneden in de zogenaamde mudroom staan op hutnummer onze stevige rubberlaarzen, die we elke keer op het laatste moment pas aantrekken voordat we op de Zodiac stappen.
Bij terugkomst op het schip is het ook verplicht om deze laarzen schoon te maken en te desinfecteren, om ervoor te zorgen dat we geen ziektes van pinguïn kolonie naar pinguïn kolonie over dragen.
Om met niet meer dan 100 mensen per keer aan land te zijn, worden we dagelijks opgesplitst in losse kleinere groepen. Als de expeditieleiders als eerst erop uit zijn getrokken om te inspecteren of de omstandigheden veilig genoeg zijn om aan land te gaan, is het een voor een aan ons om ons via de mudrooms te begeven naar de landing zones. Middels de sailors grip worden we in de Zodiacs gehesen en kan het echte avontuur beginnen!
Here we go! Hoe koud is het hier? Het zal je waarschijnlijk verbazen dat de buitentemperatuur hier overdag slechts constant rond het vriespunt hangt. Dat is te danken aan twee factoren - het Antarctisch Schiereiland is door z’n ligging tamelijk mild voor Antarctische begrippen (de echte barre temperaturen komen vooral in het binnenland voor) en het is nu zomer. Die zomerperiode, die van November tot en met Maart loopt, maakt het nu ook überhaupt mogelijk om het continent te bezoeken. In de winter is dit gebied namelijk onbegaanbaar door het dikke zeeijs.
En dan is het eerste moment daar. Welcome to Antarctica! Na de lange verre reis, alle regels, voorbereidingen en dikke lagen kleding, voelt het haast alsof ik de eerste stap op de maan zet. Yes!
We zijn er echt. Half Moon Island, een klein eilandje in een baai van de eilandengroep South Shetland Islands, is de eerste locatie waar ik voeten aan de grond zet. Vanaf wanneer kun je eigenlijk over Antarctica spreken? Horen eilanden er ook bij? Omdat er, mede door het wassende zee ijs in de winter en de nog lager gelegen Zuidpoolcirkel, verschillende definities mogelijk zouden kunnen zijn, wordt over het algemeen de grens van 60 graden zuiderbreedte aangenomen als definitieve grens van het continent. Dit is de grens waarop de zeestromen in onder andere de Drake Passage veranderen - er is namelijk een stroming die van Grote Oceaan richting Atlantische Oceaan gaat, en een koelere stroming die enkel rondom het Antarctica draait. Na het oversteken van deze grens zakt de temperatuur van het water en de omgeving ook snel, verandert daarmee de biodiversiteit en kun je wel echt spreken van een op zichzelf staande wereld. Fun fact is dat mede hierdoor ook vrijwel geen plastic of andersoortige rotzooi in het water op Antarctica aangetroffen wordt. En wij dragen ons steentje netjes bij als toerist - zoals je op bovenstaande foto ziet, wordt de enige gear die het expeditieteam meeneemt, ook keurig gedrapeerd op een zeiltje. De haast onzichtbare pinguïn op rechts zal ons dankbaar zijn!
Groetjes vanaf het witte continent!
Fijn die opvallende parka’s! Het expeditieteam is in het rood, wij dragen allen oranje.
Middels deze door het expeditieteam op voorhand uitgezette vlaggenpaaltjes weten we tot hoe ver we mogen wandelen.
Bij de meeste landingen is een parcours van een meter of 300 uitgezet, waar we op eigen tempo mogen dralen. Bij aankomst met de Zodiac worden we hier netjes over ingelicht - ‘je kunt hier links de heuvel op, en eventueel daar rechtsom waar je uitzicht hebt op die en die baai of deze pinguïn kolonie’.
Bij elke landing krijgen we ruim anderhalf uur de tijd om dus, met al die regels in acht neming, op eigen houtje te mogen wandelen, genieten en fotograferen. De Zodiacs varen af en aan. Wil je eerder terug naar het schip, dan mag dat ook. Anderhalf uur is prima. Na die tijd begint het toch wel fris te worden en heb je genoeg tijd gehad om alles goed in je op te nemen.
Een andere vorm van expeditie, die zo nu en dan ingezet wordt als de omstandigheden aan land niet gunstig genoeg zijn, is cruisen met de Zodiacs. Op sommige plekken is dit ook ruim zo gaaf als aan land gaan. Hoewel de wind zo nu en dan kan opsteken, zijn de wateren rond het schiereiland redelijk kalm en scheren de Zodiacs rustig over de slechts kabbelende golfjes. De uitzichten zijn vanzelfsprekend fantastisch!
IJsbergen. Echt puur blauwe ijsbergen. Wat een genot. Blauw ijs is oud ijs. En nog vers ijs, dat voor het eerst in honderden zo niet duizenden jaren het daglicht ziet. IJsbergen zijn afgebroken stukken gletsjer die, net als bij de Perito Moreno Glacier, hun definitieve einde vinden in het voor ijs corrosieve zoute zeewater. Officieel gezien heet iets pas een ijsberg als het een blok betreft dat groter is dan 5 meter. Dit blauwe ijs is ook gevaarlijk ijs omwille van zijn hardheid. Het is dit ijs dat Titanic heeft doen zinken en ook ons schip nog zou kunnen doen zinken vandaag de dag. Jonger ijs, dat bijvoorbeeld jaarlijks ontstaat omdat de zee plaatselijk weer dicht vriest, vormt geen probleem voor schepen.
In deze majestueuze wand, ik schat een meter of 80 hoog, zie je goed hoe het blauwe ijs ontstaat. Hier ligt simpelweg voor duizenden jaren aan sneeuw op elkaar gestapeld. Elke sneeuwbui vormt een nieuw laagje, hier zichtbaar als de jaarringen van een boom, die met iedere nieuwe laag onderin dichter en dichter op elkaar gedrukt worden. Is 80 meter al veel? De gemiddelde dikte van de ijskap die over het continent Antarctica ligt, is maar liefst twee kilometer dik. En op sommige plekken zelfs meer dan vier kilometer dik.
90 Procent van al het ijs op de wereld bevindt zich op Antarctica.
Het is práchtig. Toch moet je dus goed uitkijken met ijsbergen. Het befaamde ‘topje van de ijsberg’ verhaal is echt - Net als hoe enkel ons hoofd boven water uitsteekt als we in het water drijven, bevindt de grootste massa van een ijsberg zich ook onder water. Hier goed te zien door het heldere water. Omdat ijsbergen in het zeewater constant smelten, kan de veranderende verdeling van het gewicht ervoor zorgen dat een ijsberg zonder aankondiging ineens omslaat, met alle gevolgen van dien als je er dan te dicht bij in de buurt zou zijn.
Maar het zijn wonderen van de natuur, zoals je ze eigenlijk alleen maar kent van National Geographic. Je blijft fotograferen. Drijvende kathedralen. Beeldenparken van moeder natuur. Ieder moment van de dag anders, constant aan verandering onderhevig. Even zonder woorden een paar plaatjes om van te genieten.
En dan het wildlife. De pinguïns. Duizenden en duizenden pinguïns te zien op Antarctica.
Dit is een Gentoo pinguïn, een van de zes soorten die op Antarctica voor komt. Tussen de 70 en 80 centimeter groot, te herkennen aan zijn rode snavel en zwart witte kop. Naast de Gentoo pinguïn zien we nog de kleinere Chinstrap, Adélie en 1 enkele Emperor pinguïn, met 120 centimeter de grootste in zijn soort. Het is een wonder dat we er eentje zien (wel van een enorme afstand, helaas geen eigen foto van) omdat deze soort eigenlijk niet in het gebied van Antarctica waar wij zitten, voor komt in deze tijd van het jaar. Last but not least bestaan er dan overigens nog de King pinguïn (een kleinere versie van de Emperor) en de Macaroni, met opvallend gele wenkbrauwen, die we beiden niet gezien hebben.
Pinguïns bepalen de doorstroom van het verkeer hier. Ze zijn geneigd in vaste routes van A naar B te lopen en omdat ze overal poepen en plassen, worden gaandeweg in het seizoen de zogenaamde Pinguïn trails steeds zichtbaarder als bruine sporen in de witte sneeuw. In zekere zin is dit handig omdat wij goed door hebben tot hoe ver we in de buurt kunnen komen zonder de dieren te storen.
In November is het paarseizoen, dat achtereenvolgens logischerwijs wordt opgevolgd door het broedseizoen en de periode waarin de eieren uit komen en de kuikens verzorgd worden door hun ouders zodat ze op eigen benen kunnen staan. Net op tijd om dan weer een periode van kou en winter in te kunnen gaan.
Afhankelijk van de soort wordt een pinguïn gemiddeld 15 tot 20 jaar oud en kan ie voor nageslacht zorgen vanaf het derde of vierde levensjaar. Elke pinguïn probeert dit natuurlijk en zo’n 60% van de pogingen is succesvol, waardoor de pinguïns zichzelf als soort goed in stand kunnen houden.
Hoe clumsy ze op land ook uit mogen zien, onder water zijn het ware snelheidsduivels die met hun ingevette veren als een torpedo door het water scheren.
Maar zoals ze er hier bij staan is het niet gek om al van kinds af aan verliefd te zijn op de koddigheid van de beestjes. Op het eerste oog lijken ze geen idee te hebben wat er gebeurt en wat ze doen en slaken ze zo nu en dan een brul uit naar hun soortgenoten, of eenvoudigweg de lucht in. Stinkt het hier niet? Jawel. De poep ruikt naar rotte vis. Maar we hebben nog geluk - we treffen de pinguïns in het begin van het seizoen waarbij de sneeuw nog rijkelijk aanwezig is en een deel van de uitwerpselen conserveert. Het schijnt aan het eind van het zomerseizoen een groter zooitje te zijn.
Het gebouwtje alhier is overigens ’s werelds zuidelijkste postkantoor - Port Lockroy. Oorspronkelijk een Britse basis voor walvisvangst zo rond 1920, een poolstation vanaf de jaren ’60 en inmiddels dus een locatie vanuit waar je als toerist nog een kaartje naar huis kunt sturen. Omwille van de heersende vogelgriep is het dit seizoen niet mogelijk om het eiland te betreden als toerist, maar de mensen die het huisje bevolken zijn wel aan boord gekomen om ons alles over de geschiedenis van de locatie te vertellen. En onze kaartjes aan te nemen en voor ons op de post te doen.
En die walvisvangst brengt me bij een van mijn favoriete en meest lucky shots van deze trip - twee echte en volledig zichtbare bultruggen. Metertje of zestien lang, schoon maar gelukkig niet aan de haak. Even hiervoor dreven ze als twee zwarte streepjes in de verte. Ik dacht al content te zijn met dat resultaat, maar de kapitein had door dat de beesten sliepen en koerste, met in de laatste meters de motoren van het schip uit, geruisloos langs de slapende beesten. Door de helderheid van het water werd met iedere vorderende meter meer zichtbaar van het gigantische lichaam en ik had geen beter plaatje kunnen wensen - in vol ornaat te aanschouwen. Magisch moment! Toch ontwaken de beesten kort daarop, blazen ze een paar indrukwekkende zuchten water de lucht in en duiken ze op de gracieuze wijze onder met hun staart als laatste achter zich aan. Een tien!
En nóg meer wildlife, maar hier wel slechter te zien op de foto - een zeehond. Te zien tijdens een van de optionele expedities, varen met kayaks.
Nog nooit gedaan! En wat een plek om dit voor het eerst te mogen doen. We dragen allen drysuits, die ervoor zorgen dat we van top tot teen goed ingepakt zitten en het koude water kunnen trotseren in onze dubbele kayaks.
Zo laag boven het water, met een licht regenbuitje tijdens het peddelen, is het een etherische beleving om een dik anderhalf uur lang onze gidsen te volgen.
Ook weer experts in hun vak en volledig op de hoogte van alles in de omgeving.
Zeeijs! Na het diner kijk ik tijdens het terug wandelen naar de hut uit het raam en zie ik dit schouwspel. ‘Ja hier zie je goed hoe zeeijs ontstaat’ licht de tweede officier van de brug waarmee ik heb zitten dineren toe. Kleine partjes water bevriezen op ongeveer 2 graden onder nul aan de oppervlakte, worden groter, glijden over elkaar en groeien aan elkaar vast, totdat ze weer grotere platen vormen. In mijn hut aangekomen loop ik direct door naar het balkon en zie ik de ijsvelden om me heen groeien naarmate we steeds verder het veld in varen. Om me heen hoor ik meerdere balkondeuren open gaan en ik besef me dat ik niet de enige ben die dit fenomeen aanschouwt. Ik besluit het vanaf een betere plek te gaan bekijken en loop naar het voorsteven van het schip.
Inmiddels is het schip tot stilstand gekomen in het ijsveld en dit moet wel een van de mooiste plekken zijn die ik ooit gezien heb. De foto’s doen het geen recht aan. Dit is écht het einde van de wereld.
Game of Thrones, The Wall, het bestaat echt. Dit zijn de plekken op aarde die de bedenkers van dit soort fantasy moeten hebben geïnspireerd, want hier ligt het gewoon. De overgang tussen lucht, ijswand en zeeijs is bijna niet te definiëren. Eerder deze dag kregen we tijdens de briefing voor de volgende dag al te horen dat men een verrassing voor ons in petto zou hebben voor de ochtend en het moge duidelijk zijn waar op gedoeld werd.
De volgende ochtend worden we vroeg uit de veren verwacht en krijgen we te horen dat de kapitein een goede plek uitzoekt om een ijslanding te maken. Dat houdt in dat het schip zichzelf vast vaart in een stabiele plaat ijs en dat wij van het schip af kunnen, om direct op het ijs te wandelen. Ons schip is een categorie 1 van 6 ijsbreker. Dat wil zeggen dat het nog wel door ijs tot anderhalve meter dik kan klieven, maar dan houdt het wel op. Echte categorie 6 ijsbrekers kunnen wel door ijs van 6 meter dik heen bonken, maar hebben voor dat doel ook een heel andere bouw. Op bovenstaande foto zie je goed een eerdere poging van het schip om een stabiele plek in het ijs te vinden, maar het schot aan de rechterzijde blijkt hier toch te zwak. De rode kleur in het water is afkomstig van de coating op de scheepsboeg, die ervoor zorgt dat algen niet hechten aan de kiel van het schip. Schijnt milieuvriendelijk spul te zijn, geen zorgen.
Na nog twee pogingen durft het expeditieteam het toch aan en zetten zij als eerste - als echte helden - de stappen op het ijs om voor ons te inspecteren of de situatie veilig genoeg is. Het zijn echt professionals. De vrouw die hier voorop loopt, heeft reeds op elk continent van de wereld de hoogste berg beklommen.
En dan is het aan ons. Zeeijs is voor mensen stevig genoeg vanaf 20 centimeter dikte, hier is het ongeveer een meter dik. Met sneeuwscheppen is een pad voor ons vrij gemaakt zodat we het schip vanaf de voorzijde kunnen aanschouwen.
Prachtig om te zien hoe het ijs weg gebroken is door de boeg van het schip.
Voor in het plakboek!
Voor in het plakboek deel twee! Hele toffe ervaring. We krijgen nog een drankje en mogen hier wel sneeuwengels maken, op het ijs gelden andere regels dan aan land. Deze ijslandingen kan men overigens maar in een korte tijdsperiode van het jaar maken omdat het ijs richting de zomer steeds verder smelt. Men gaat er al lichtjes vanuit dat dit voor dit seizoen alweer de laatste keer was. Nog één fun fact over zeeijs op Antarctica trouwens - het continent wordt hierdoor in de wintermaanden ruim anderhalve keer zo groot. En het is ook dit spul dat aan de andere kant van de wereld, op de Noordpool, ervoor zorgt dat ijsberen van Noord Canada naar Rusland kunnen banjeren. Aldaar is de pool in de zomer ook enkel zee.
Nog een optionele excursie dan! De Seabourn Pursuit heeft twee duikboten aan boord. Met deze units, die een prijskaartje van 6,5 miljoen per stuk hebben, kunnen zes passagiers met een piloot mee tot maximaal 300 meter diepte. Technologisch vernuft! Omdat het aantal plekken beperkt is en de kans dat de duikboten een tocht maken ook zeer afhankelijk is van het weer, ben ik er al vroeg bij en schrijf ik me meer dan een jaar vooraf in voor de optionele excursie. En het lukt! Na een paar gecancelde afspraken omwille van slecht weer is het op dag drie dan toch zover en mag ik drie kwartier mee onder water.
De submersible ligt al klaar in het water en wederom met Zodiacs worden ik en vijf andere passagiers naar het dobberend wonder gebracht. Via een luik aan de bovenkant stappen we een voor een in en krijgen we nog een paar laatste veiligheidsbriefings mee.
Ik hoor iedereen al denken - is dat wel veilig allemaal. De meesten hebben vorig jaar immers wel het verhaal meegekregen van het ongeluk met de Titan, die op weg was naar Titanic. Maar dit ding is echt andere koek. Daar wordt echt op gehamerd en je ziet het ook. Een van de expeditieleiders noemde Titan een garageproject. Dit apparaat is professioneel. En daarnaast duikt deze tot maximaal 300 meter, daar waar de Titan meer dan het tienvoud wilde afleggen. Geen reden tot zorgen dus. De submersible staat communicatief constant in contact met een team boven water en mocht er wat met de piloot gebeuren onder water, dan schakelt het systeem automatisch in om ons weer naar boven te laten drijven.
Veilig de diepte in dus! Op naar een plek waar wij praktisch zowat de eerste mensen ooit zullen zijn. Wat een gevoel is dat zeg. De locatie betreft een klif / rotswand die nog 120 meter de diepte in steekt. Met lampen uit dalen we allereerst af tot helemaal beneden, om daar vervolgens de lampen aan te zetten en op het gemakje terug naar boven te koersen, de rotswand verkennende. Hier in het midden zie je de pilote zitten met haar controls, schermen en eigen raampje… wij zitten in twee drietallen aan weerszijden, in de glazen domes die bijna 360 graden rondom zicht bieden. Op 120 meter diepte is het overigens pikkedonker, dus het is met dank aan de lampen dat we wat kunnen zien. Je merkt beneden overigens niks van drukverschil, temperatuurverschil of deining van het water. Het enige opvallende is dat de koude metalen oppervlakten aan het eind van de vaart best wat condens op zich hebben, waarschijnlijk gewoon door onze aanwezigheid.
En wat is er dan te zien? Veel meer dan ik vooraf had verwacht. Voor mij was het al goed genoeg geweest om überhaupt eens in zo’n ding te zitten en varen en te genieten van de gedachte dat je op een plek komt waar nog nooit iemand is geweest. Maar er groeit en bloeit een boel onder het wateroppervlak op Antarctica. We zien vele planten, zeesterren, zeeanemonen, kril, zelfs enkele zeespinnen en vissen. Het is fascinerend. Onze pilote zoekt even goed mee met ons naar bijzondere dingen - voor haar zou het ook tof zijn als er iets te zien is dat nog onbekend is. De hele tocht die we afleggen wordt gefilmd en ons wordt later op het schip ook aangedrongen om ons beeldmateriaal met hen te delen. Ik maak mezelf niet wijs dat we iets gezien hebben waar ze nog niet van op de hoogte waren, maar het voelt wel gaaf om het idee te hebben gehad echt met een ontdekkingstocht bezig te zijn geweest.
Wat een ervaring weer!
De vijf dagen op en rondom het Antarctisch Schiereiland staan bol van de indrukken. In totaal zetten we op zes plekken voet aan de grond (waarvan 1 keer ook op het vasteland bij Neko Harbor, op de foto hierboven), cruisen we door de landschappen met de Zodiacs op nog 3 andere plekken, peddelen we met kayaks, varen we met een duikboot en maken we last but not least nog een polar plunge op de laatste dag nabij de Melchior Islands (KOUD!).
En dan is gewoon ieder moment dat je uit je raam kijkt tijdens het varen ook nog steeds gewoon een genot.
Zoals bijvoorbeeld hier. Lemaire Channel. Een vrij smalle waterweg met hoge rotswanden aan weerszijden. Volgens de kapitein was het hier een weekje geleden nog grotendeels onbegaanbaar door de ijsbergen, dus boffen wij mooi even dat we als eerste schip van het seizoen er koers doorheen kunnen zetten.
Oneindig veel ijs.
IJsbergen zo groot als woonblokken (ik schat deze toch wel op een metertje of 50 in hoogte).
Alsof je op een andere planeet arriveert.
Ik had sowieso nooit verwacht voorafgaand aan het plannen van de trip dat de landschappen hier zo dramatisch zouden zijn.
Zelfs vulkanische gebergten hier en daar, met de immer door mij geadoreerde basaltzuilen, aan elkaar gegroeid in hun hexagonale vormen.
Antarctica, het witte continent. Eindelijk heb ik er ook een eigen beeld bij.
Er is eigenlijk niks dat ik gemist heb op deze reis. Wat ook wel helpt daarbij is dat je vooraf natuurlijk bijna geen idee hebt van de geografie ter plekke. Ga je naar de westkust van Amerika, dan zijn er specifieke bergketens of rotsformaties die je gezien wil hebben. Maar rond Antarctica, geen idee, eigenlijk is alles wel gaaf daar. Ik kan me voorstellen dat (voor zover die er zijn, maar laten we dan aan crewleden denken) mensen die hier vaker komen, wel een wensenlijstje hebben en lichtelijk balen als een bepaald gebied tijdelijk onbereikbaar is of zich even niet van zijn mooiste kant laat zien. Zo zei een van de expeditieleiders toen ik mijn verwondering uitsprak over een bepaald uitzicht ook - ‘en stel je eens voor hoe het hier uit ziet als de zon er ook nog eens op schijnt’. Maar overall heb ik begrepen dat we, afgezien van wat bewolking en fikse wind zo nu en dan, een zeer goede expeditie hebben beleefd.
Het zit erop. Seabourn brengt ons veilig terug naar Ushuaia en eenmaal daar in de bewoonde wereld, waar het ontwaken voelt als een soort van terugstappen in een oude wereld, brokkelt de groep die in een dikke week tijd als een soort familie is gaan voelen langzaam weer uiteen. Seabourn regelt ook nog de vlucht vanuit Ushuaia terug naar Buenos Aires en aldaar neem ik afscheid van de laatste mensen waar ik dit avontuur mee heb beleefd. Een dag later zet ik ook mijn laatste reis in en vlieg ik vanuit Buenos Aires terug naar Amsterdam.
Met deze stempel in mijn paspoort. Misschien wel het beste souvenir dat je kunt krijgen.
Inmiddels ben ik bijna een maandje terug en zijn alle eerste indrukken wel enigszins ingedaald, waarbij het schrijven van dit verhaal ook als een goede verwerking voelt van de reis. Ik had verwacht dat een bezoek aan Antarctica me wellicht activistisch zou kunnen maken op het gebied van milieu en klimaat. Maar ik denk dat ik mij momenteel het meest herken in een gevoel van ‘ambassadeur’ van het continent te zijn geworden. Ik wil zo graag het verhaal vertellen en delen dat het zó gaaf en bijzonder is dat we ergens op onze wereld nog zo’n mooie ongerepte plek hebben. Dat de plaatjes uit de aardrijkskundeboeken, National Geographic tijdschriften en Planet Earth documentaires bestaan en dat het ontzettend waardevol is om de pracht die er is zo te behouden. En dat er hele goede methoden bestaan, met een expeditiecruise als deze, om er wel ook verantwoord van te kunnen genieten als mens.
Nou, laat dit verslag, samen met de verhalen en foto’s die ik al in het echt met mensen heb gedeeld, dan een eerste stap in die richting zijn.
Bedankt voor het lezen. Zegt het voort! 🇦🇶
