Op zich is dit geen zinloze discussie. Het is wél het soort van onderwerp waar de 'tegenovergestelde' mening heel snel teniet kan worden gedaan. Dat bedoel ik dan oprecht ook van beide zijden.
TuttiFrutti Daarnaast is, vooral bij onderwerpen als deze, zo goed als niemand bereid om zijn of haar mening te herzien, hoe goed de argumenten van de tegenpartij ook mogen zijn.
... maar dat komt ook zo omdat de discussie zo vaak zo snel en zo fel opflakkert dat iedereen zich ook geneigd voelt om heel hard voet bij stuk te houden. En zo denkt iedereen dat de àndere mening heel onredelijk en stug en onbuigbaar is geworden.
Ik vind het zelf ook moeilijk om te nuanceren, want ik neig wel meer naar het idee dat men ook moet willen luisteren naar andere perspectieven en in overweging nemen of die gegrond zijn. In dit geval gaat het om één reddit-post, maar zullen er vast wel andere mensen zijn die eens hebben gefronst met de clichés die in Fata Morgana afgebeeld worden. Het zijn ook bewust clichés en stereotypen. Zoiets is in pretparken altijd een beetje het geval geweest. Maar puur omdat het tot hiertoe zo was, wil ook niet zeggen dat zulke dingen daarom onveranderbaar en ook per se "beter" zijn. Elke aanpassing die de Efteling tot hiertoe gemaakt heeft op basis van kritiek, was naar mijn gevoel, perfect op z'n plaats. En dan nog is het "theme park racism" niet verdwenen. Maar "theme park racism" bestaat vooral uit clichés en stereotypen, uit shorthand die kijkers helpt om een verhaaltje te vatten. Uit architecturale trucjes en karikaturen.
Eerder in het topic maakte iemand de opmerking dat de fout bij de ontvanger ligt en niet bij de zender, maar daar ben ik het grotendeels niet mee eens. De zender heeft namelijk altijd een publiek voor ogen bij het maken van zijn boodschap, maar ziet héél vaak, vaak per ongeluk, een deel van zijn publiek over het hoofd. Als je kijkt naar de bouwfoto's van de Fata zie je een grote groep blanke, Nederlandse mannen, die een attractie hebben gebouwd met hoofdzakelijk blanke Nederlandse bezoekers in gedachten. Daarmee zeg ik niet dat ze toen heel racistisch waren en dat dat fout was, ofzo. Nee, helemaal niet. Maar men wist toen: ons publiek ként de sprookjes van 1001 nacht niet, dus die gaan we niet uitbeelden. Het maakt dat de Midden-Oosterse wereld hier dus wordt afgebeeld als exotisch, als gevaarlijk, en chaotisch. Bewust. Om die sfeer op te roepen. Dat is de bedoeling, en dat is ook het succes van de attractie. Grotesk en karikaturaal, zoals in een pretpark.
Ik ben bang dat ik geen "stevig punt" aan het maken ben. Maar dat hoeft misschien ook niet per se. Het is geen compleet foute boel waar dringend iets aan gedaan moet worden, maar het is ook geen perfecte weerspiegeling die we nooit maar dan ook nooit in vraag mogen stellen. Noch goed, noch slecht.
Ik vind Fata Morgana een geweldige attractie. Vooral door de véélheid die in iedere scène te zien is. En die veelheid is juist een troef om ook, zélfs binnen het exotische kader van deze sprookjesachtige stad vol clichés, veel verschillende zaken te laten zien en ook een beetje te spelen met de werkelijkheid. Je moet niet verwachten de werkelijkheid te zien te krijgen in een fictief verhaal. Maar als je tòch gaat verzinnen, dan kan je gerust ook een kant op gaan waar meer mensen zich door gezien voelen. Misschien zijn er wel poppen die geüpgraded kunnen worden en die het een vetter geheel maken. Misschien zijn er inderdaad wel scènes waar een vrouwelijk figuur iets anders kan doen. Er zijn twee scènes met buikdansers; met tussenin een scène met vrouwen in een harem. Kan misschien anders, met een knipoog naar Sheherezade in de haremscène, een vrouw die een verhaal verzint; die boeken schrijft of leest. Misschien worden die het paleis binnengesmokkeld vanuit de boten in de havenscène, of weet ik veel! Een extra detail dat binnen de "veelheid" van Fata Morgana zou passen en niets hoeft wég te nemen maar gewoon kan toevoegen. Uiteraard bestaat zelfs dan de kans dat het niet gezien wordt.
Mijn laatste warrige puntje hier is dat de "veelheid" van Fata Morgana hier ook misschien het nadeel is geweest: je kiest zélf waar je naar kijkt, en de ergste en groteskste stereotypen en de engste boeventronies vallen je dan misschien het meest op.
