Eftelflags De Efteling ook al jaren toch geen themapark maar een decoratiepark? Vogelrok bijvoorbeeld; het zijn gewoon achtbaantreinen. Niemand die erover klaagt. Halve Maan idemditto. Joris en de Draak, geen enkele moeite, los van wat schildjes op die treinen en wat decor elementen rondom de baan. Pirana: voertuigen zijn gewoon de Intamin boten in felle kleuren met wat stickers. Nou. Is dat nu ineens ook zo erg?
Dit is een interessante vraag. Ik zal proberen mijn standpunt uit te leggen, maar ben bang dat het uiteindelijk neerkomt op een kwestie van smaak en we het dus niet eens gaan worden 🙂
Laat ik allereerst zeggen dat ik niet vind dat alles in de Efteling (of welk ander park dan ook) tot het hoogste niveau gethematiseerd hoeft te worden. Je noemt al een paar attracties waar men inderdaad slechts decoratie, of in elk geval relatief beperkte thematisatie heeft toegepast. Nu is het wel zo dat deze voorbeelden niet enorm afsteken tegen hun omgeving. Vogel Rok zit in een gebouw en JEDD is als houten achtbaan al een interessant object om naar te kijken. De constructie van de Halve Maen is een noodzakelijk kwaad, maar het schip zelf vind ik toch echt wel een voorbeeld van thematisering (het ziet er echt uit als een schip), net zoals de huisjes er achter en het aanlegsteiger-achtige platform er omheen.
Die enorme paalconstructie breekt natuurlijk wel de illusie van een echt VOC-schip in een haventje. Helemaal waar. Net zoals Baron perfect gethematiseerd is tot net na de drop; de achtbaan erna past niet bij het mijnverhaal. Dat is echter een noodzakelijk kwaad; er is een bepaalde ‘supension of disbelief’ nodig om de attractie te laten slagen. Andere voorbeelden hiervan: de door jou genoemde oranje Intamin-boten in een oude Inca-tempel, Hugo’s huiskamer die vol staat met lange houten banken, de Pasja in Fata Morgana die een gracht door zijn troonzaal heeft lopen én overal alle vriendelijke Brabantse medewerkers die ons helpen instappen. Dit zijn allemaal zaken die we probleemloos voor lief nemen: we wéten dat we in een attractiepark zijn en dat bepaalde verstoringen van de illusie nu eenmaal nodig zijn om de illusie überhaupt te kunnen hebben. Het feit dat je in Vogel Rok of JEDD in een treintje stapt vind ik daarvan ook voorbeelden.
Je kunt er ook voor kiezen om de attractie gewoon een attractie te laten zijn. Dan is decoratie genoeg. Maar dan is de vraag wel of deze in de omgeving past. Een gedecoreerde draaimolen op het AP plein kan natuurlijk prima. Ook in het Lavenlaar (het kan dan een attractie voor de Lummels zijn). Maar zo’n enorme Gyro Swing vind ik daarmee niet te vergelijken, óók niet als deze gedecoreerd is (thematisering van zo’n constructie kan ik me met de beste wil van de wereld niet voorstellen, vanwege de hoogte, de vorm en omdat je er niets om- of overheen kan bouwen).
Ik kan in de Efteling twee niet of nauwelijks gethematiseerde attracties van vergelijkbare schaal verzinnen: de Bob en de Python. De Bob was nauwelijks zichtbaar door de bomen er omheen, dus dat maakte veel goed. En de Python… daar wordt het dus een kwestie van smaak. Want zo’n klassieke achtbaan vind ik veel mooier om naar te kijken dan zo’n lelijk swinggeval. Had ik er anders over gedacht als er al vanaf 1981 een Gyro Swing in de Efteling had gestaan? Misschien wel… maar ik betwijfel het 🙂
