De Bob: leuk tot het einde
Monja Knol, medewerker Onderzoek, Strategie en Innovatie, aan het woord:
Dit weekend namen wij afscheid van de Bob! Bij de Efteling staat beleving hoog in het vaandel. Daarom wordt er doorlopend uitgevraagd hoe de verschillende attracties beoordeeld worden. Zo werd ook de beoordeling van de Bob de afgelopen jaren in de gaten gehouden. Sinds bekend werd dat de Bob weg ging steeg de beoordeling van de Bob, waarbij deze in een jaar tijd van een 8,1 naar een 8,6 ging. Een opmerkelijke stijging, omdat er in feite niets aan de attractie is veranderd. In dit artikel leg ik uit wat er waarschijnlijk aan de hand is.
Rosy retrospection
Van nature zijn mensen geneigd om de huidige situatie te willen behouden; een fenomeen beter bekend als de status quo bias. Dit komt doordat mensen houden van voorspelbaarheid en een vertrouwd gevoel. Op het moment dat de gasten geconfronteerd werden met het vertrek van de Bob werd het vertrouwde gevoel dat de Bob gaf versterkt en dat zorgde voor een hogere beoordeling. Als gasten terugdenken aan de Bob en de vele herinneringen die zij aan deze attractie hebben, zijn zij bovendien geneigd om deze herinneringen te romantiseren (rosy retrospection). Ze geloven dat de Bob sneller, avontuurlijker en meer soepel ging dan eigenlijk het geval was en zo werden zij bevestigd in hun gevoel dat de Bob moet blijven.
Scarcity principle
Ook het gevoel dat de Bob nog maar een korte tijd te bezoeken was, heeft ervoor gezorgd dat de Bob als nóg aantrekkelijker werd gezien (scarcity principle). Een van onze respondenten zei zelfs het volgende over de attractie: “Erg leuk, zeker omdat hij zo weg gaat”. Een opmerking die eigenlijk het perfecte voorbeeld is van de manier waarop nieuwe informatie onze perceptie beïnvloedt.
Exagerrated impact bias
Gelukkig is er ook goed nieuws. De gasten zullen deze attractie waarschijnlijk niet zo erg missen als zij ons willen doen laten geloven. De mens heeft namelijk de neiging om te denken dat veranderingen meer impact op zijn leven gaan hebben dan daadwerkelijk het geval is (exagerrated impact bias). Zo wordt er bijvoorbeeld gedacht dat iemand zijn hele leven dolgelukkig gaat zijn wanneer hij de loterij wint en dat iemand anders nooit meer zou kunnen lachen op het moment dat hij een geliefde verliest. Terwijl mensen zich in werkelijkheid vrij snel aanpassen aan de nieuwe situatie en hun geluksniveau weer op een normaal niveau terecht komt. Niet getreurd dus! Tegen de tijd dat Max en Moritz om de hoek komen kijken, zijn al onze trouwe fans weer helemaal de oude.