Verwacht geen interessante these in dit topic met pretentieuze titel, maar ik wilde een paar taalgerelateerde observaties delen, misschien weten jullie meer voorbeelden en komen we samen tot iets interessants. Hoe dan ook, het valt me op dat achtbaanjargon niet altijd zo universeel is als je zou denken. Zo was het pas een paar jaar geleden dat ik erachter kwam dat een looping iets Nederlands is; in het Engels is het zelfstandig naamwoord gewoon een 'loop'. 'Looping' is raar. In het Duits zeggen ze ook looping geloof ik, en het zal in meer talen zo zitten.
Ergens nog opvallender vond ik het dat Amerikanen schijnbaar nog nooit van een bückel hebben gehoord. Ik moest iemand die zeer actief is in de daadwerkelijke achtbaanindustrie uitleggen wat ik met een bückel bedoelde. Ik ben aan het googlen geslagen, en het lijkt een woord te zijn dat haast uitsluitend gebruikt wordt door Nederlanders, Belgen en Duitsers. Wellicht was het een modewoord uit de jaren '00, toen Intamin aan de weg timmerde met hun hyper coasters? Via google kom ik ook de suggestie tegen dat het woord bückel uit de koker van meneer Stengel komt.
Speaking of hyper coasters... Wat is het verschil tussen een mega coaster, een hyper coaster, en een giga coaster? De laatste jaren erger ik me steeds meer aan voornamelijk Amerikanen die op basis van hoogte achtbanen in verschillende categorieën indelen, waarbij de grenzen liggen op 200, 400 en 600 voet geloof ik. Een achtbaan als Dominator is ineens een mega coaster, en Intimidator en Fury 321 in Carowinds zijn plotsklaps twee achtbanen van verschillende types. Wanneer ik Goliath in SFH een 'hyper coaster' noem, duiken er boze jochies op me omdat het helemaal geen hyper coaster is. Bij doorvragen lijkt de boel afgeleid te zijn van hoe die achtbanen in de markt worden gezet door fabrikanten; Intamin biedt inderdaad zowel een mega coaster als een giga coaster apart aan, waarbij het verschil behalve de hoogte niet erg duidelijk is. Maar de fabrikanten onderling zijn inconsistent, en waarom zou een arbitrair gekozen fabrikant de autoriteit hebben om ons achtbaanjargon te bepalen? Ik stoor me er in ieder geval aan dat dit paradigma voet aan de grond lijkt te hebben gekregen, waarbij de definities bijvoorbeeld zijn overgenomen door de Engelstalige Wikipedia. In het ergste geval lijkt dit systeem uiteindelijk de overhand te gaan krijgen, maar momenteel zie ik nog twee concurrerende systemen: een indeling op basis van hoogte in voet, en een indeling op basis van functie/ontwerp.
Dit waren drie voorbeelden van hoe jargon regionaal kan verschillen, en hoe definities in de loop van de tijd kunnen veranderen. Wie heeft er aanvullingen?
edit: Kak, toch een lange post geworden. Ik moest duidelijk even mijn ei kwijt.
